Những miếng đất mà vợ chồng chị Hồng Ánh mua được đều ở quá xa, tận Bình Dương, Long An nên mua xong thì đành để đấy, cuối cùng vợ chồng chị chuyển sang mua đất ở Bình Chánh.

Dưới đây là câu chuyện của gia đình chị Hồng Ánh, 35 tuổi, hiện sống tại TP HCM:

Chúng tôi kết hôn vào năm 2010, hai vợ chồng cùng tuổi. Hồi đó tôi là nhân viên kinh doanh và làm thêm bán hàng online. Chồng tôi là kỹ sư điện công nghiệp nhưng công việc không được ổn định, phải thay đổi chỗ làm thường xuyên, dù vậy thu nhập mỗi tháng của anh cũng được khoảng 15 triệu. Mỗi tháng chúng tôi vẫn tiết kiệm được từ 20 - 30 triệu đồng.

Năm 2011, chúng tôi đón đứa con đầu lòng. Thấy mẹ lủi thủi ở nhà một mình (chồng tôi là con một), vợ mới sinh nên anh quyết định xin nghỉ không đi công trình nữa, ở nhà cùng vợ bán hàng online và chăm sóc con cái. Chúng tôi khá may mắn khi bố mẹ hai bên đều có thu nhập và không cần con cái cấp. Ngoài ra, hai vợ chồng cũng không mất tiền thuê nhà vì ở nhà bà nội.

Chúng tôi vẫn thường được ba mẹ khuyên, có tiền dư thì nên mua đất, vì người đẻ thêm chứ đất không bao giờ đẻ thêm được. Lúc nào thấy cần mua, có thể vay mượn một chút rồi sau này trả dần, không nên chờ đến khi đủ tiền mới mua vì có thể lúc ấy thứ mình muốn mua đã tăng giá, mình mua không nổi.

Năm 2010, mẹ tôi có một miếng đất 270m2 ở Bình Dương định chia cho tôi và chị gái. Tuy nhiên khi đó chị tôi đang ở nước ngoài, nên hai vợ chồng gom hết tiền vàng sau cưới được 50 triệu, trả cho chị để được lấy cả miếng đất. Tuy nhiên, do miếng đất nằm cách TP HCM những 100km nên đến lúc cần vốn chúng tôi cũng không bán được, đành để đó.

Sau lần đó, chúng tôi rút ra kinh nghiệm: không mua đất ở quá xa vì đi lại quản lí đều khó khăn, thông tin kém, phát triển chậm và đặc biệt là tính thanh khoản rất thấp.

Làm việc điên cuồng và tiết kiệm, đến cuối năm 2012, chúng tôi cũng tích lũy được 160 triệu. Số tiền này chúng tôi mua một miếng đất dự án rộng 90m2 ngay sau chợ Đức Hòa (Long An). Đất đã có sổ hồng đầy đủ nên ý định của chúng tôi là bán sang tay kiếm lời, vậy mà mãi không bán được. Nguyên do là nhà đầu tư mua một miếng đất lớn sau đó chia lô bán nên trên bản đồ của xã không thể hiện đường đi nội bộ trong khu vực miếng đất lớn đó. Như vậy sau này xây nhà sẽ không thể hoàn công được. Do đó, dù có nhiều khách đến xem nhưng chẳng ai mua.

Sau lần đó, chúng tôi lại đúc rút thêm một bài học là thay vì mua loại đất chia lô bán kiểu này, chúng tôi sẽ chỉ mua đất và nhà ở của người dân. Nguyên nhân chúng tôi thất bại lần này là không chịu bỏ thời gian để tìm hiểu rõ quy hoạch và tình hình thực tế khu vực miếng đất.

Vậy là sau hai lần mua chúng tôi chỉ được 2 miếng đất bị trùm mền còn tiền vốn quay về mốc số 0 ban đầu.

Chúng tôi tiếp tục làm ăn, tích góp, đến giữa năm 2015 cũng được khoản tiền 700 triệu. Lúc này chúng tôi mới quay trở lại mua đất. Lần này chúng tôi bỏ ra 1 tháng tham khảo giá đất ở 2 khu vực Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh rồi mới quyết định mua một miếng đất 145m2 có hai mặt tiền với giá 1,1 tỉ. Ngôi nhà đang ở do mẹ chồng cho chúng tôi đem thế chấp để vay ngân hàng 400 triệu. Ban đầu chúng tôi dự định giữ lại miếng đất để dành nhưng sau 1 năm, có người trả giá 1 tỉ 430 triệu, thấy lãi nên chúng tôi lại bán.

Vụ mua bán này cho chúng tôi một kinh nghiệm quý giá: liên kết với ngân hàng sẽ rất có lợi vì mình chủ động về tài chính và quan trọng là ngân hàng sẽ đứng ra kiểm tra pháp lý của miếng đất miễn phí, không lo mua nhầm đất bị quy hoạch treo. Một kinh nghiệm khác nữa là nên chọn gói tín dụng linh hoạt. Trong lần vay này, chúng tôi chọn gói mua nhà 20 năm, mỗi tháng tiền gốc và lãi cũng lên đến 20 triệu nhưng không bị phạt. Với gói vay này chúng tôi không bị áp lực trả ngân hàng hàng tháng cao, đề phòng tình trạng làm ăn đình trệ. Tuy nhiên chỉ nên vay ngân hàng số tiền trong khả năng chi trả. Kinh nghiệm nữa là cần quyết đoán mua nhanh nhẹn và phải mua ở nơi cần bán, cũng nên bỏ tiền mua đất ở nơi đẹp cho dù giá cao hơn chút vì sau này bán cũng dễ và mức độ sinh lời cũng nhanh hơn. Một bài học nữa là nên mua đất có sổ hồng.

Tháng 4-2016, tôi quyết định nghỉ hẳn việc công ty, ở nhà kinh doanh tự do. Tôi nhận được 80 triệu từ bảo hiểm xã hội sau khi xin rút. Ngoài bán miếng đất 145m2 nói trên, chúng tôi cũng bán nốt miếng đất ở Đức Hòa được 190 triệu, gom cả tiền nghỉ việc, tiền tiết kiệm được 1,85 tỉ chúng tôi đi mua một nhà xưởng với giá 2,1 tỉ. Khoản tiền bị thiếu, chúng tôi lại vay ngân hàng. Sau một thời gian cho thuê xưởng với giá 7-8 triệu/tháng không thấy có người thuê nên chúng tôi muốn bán. Lần này chúng tôi không may lại gặp phải người mua sành sỏi kinh doanh đất nên anh ta dễ dàng thuyết phục chúng tôi đồng ý để cho anh ta thanh toán chậm trong 3 tháng. Nhận cọc của người này xong thì bất ngờ giá đất tăng chóng mặt. Chúng tôi cũng đi tìm mua đất kiếm cơ hội, thấy nhiều miếng ưng ý nhưng lại không mua được vì các chủ đất đều từ chối thanh toán chậm. Nhiều miếng đất, căn nhà chúng tôi rất thích, chỉ sau 10 ngày giá đã tăng lên từ 10-20% mà chúng tôi không có tiền để mua vì chưa nhận được tiền bán xưởng.

Cuộc mua bán này để lại cho chúng tôi bài học để đời: khi mua nhà đất nên kéo dài thời gian thanh toán càng lâu càng tốt, nhưng khi bán thì lại cố gắng rút ngắn thời gian thanh toán càng nhanh càng tốt.

Những kinh nghiệm trên đã giúp ích cho chúng tôi rất nhiều khi hợp tác mua đất chung với những người khác sau này.