GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng việc đẩy nhanh tiến độ sửa đổi Luật Xây dựng, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh Bất động sản là rất cần thiết vì các luật này hiện không theo kịp sự phát triển của thị trường bất động sản.

Dưới đây là trao đổi giữa GS. Đặng Hùng Võ với PV quanh vấn đề này:

- Ông có thể cho biết quan điểm của mình về việc Chính phủ sẽ trình Quốc hội dự thảo sửa đổi Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản trong thời gian tới?

Việc sửa đổi 3 luật mà Quốc hội thông qua năm 2014 gồm Luật Xây dựng, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh Bất động sản hiện đang được Chính phủ đưa ra thảo luận. Đây là một thực tế đặt ra có liên quan tới khung pháp luật về phát triển thị trường bất động sản còn chưa theo kịp thực tế, dù các luật này cũng mới đưa vào áp dụng chưa đến 4 năm. Ngoài ra, việc sửa đổi Luật Đất đai 2013 cũng đã được Chính phủ đưa ra chỉ đạo cụ thể. Trong đó, một trong những mục tiêu chính của sửa đổi là tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho các nhà đầu tư.

Nói rộng hơn, mục tiêu chính của Chính phủ là xem xét sửa các luật nói trên gắn với sửa đổi Luật Quy hoạch đô thị 2009. Nếu không nói tới sửa đổi Luật Quy hoạch đô thị thì mục tiêu trọng tâm của sửa đổi 3 luật nói trên chỉ là hoàn thiện khung pháp luật về phát triển thị trường bất động sản nói chung và tạo khung pháp lý đầy đặn cho phát triển phân khúc bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng nói riêng.

Tôi cho rằng, việc Bộ Xây dựng có trách nhiệm thực hiện sửa đổi 3 luật nói trên là hoàn toàn đúng đắn nếu không muốn nói là đã quá chậm so với yêu cầu của thực tế phát triển thị trường bất động sản.  

- Ông có thể cho biết vì sao việc đặt ra yêu cầu đẩy nhanh sửa đổi Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản trong thời gian này là điều cần thiết?

Khung pháp luật cho phát triển và kinh doanh bất động sản đã có những đổi mới rất quan trọng trong Luật Nhà ở 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản 2014. Trong đó, việc cho phép các cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn liền với đất ở cho mục đích để ở và để kinh doanh bất động sản được cho là bước đổi mới mạnh dạn nhất.

GS. Đặng Hùng Võ, nguyên thứ trưởng Bộ tài nguyên môi trường

Theo đó, chỉ cần được nhập cảnh vào Việt Nam, mỗi người nước ngoài đều được phép mua một hoặc nhiều nhà ở gắn liền với đất ở hoặc căn hộ chung cư được sử dụng có thời hạn 50 năm đồng thời khi hết thời hạn sẽ được gia hạn theo quy định.

Với Việt kiều (người Việt Nam định cư ở nước ngoài), các quyền và nghĩa vụ liên quan tới sở hữu nhà ở cũng tương đương với người Việt sinh sống trong nước.

Mặc dù chính sách đã thoáng hơn nhiều nhưng ghi nhận thực tế cho thấy vẫn có rất ít người nước ngoài tham gia vào thị trường bất động sản Việt Nam. Việc khách hàng nước ngoài là triển vọng lớn của thị trường bất động sản mới chỉ là dự báo, còn thực tế thị trường chưa được như vậy.

Hơn nữa, rất nhiều vướng mắc pháp lý trong phát triển và kinh doanh bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng đã nảy sinh trong thời gian qua đòi hỏi phải nghiên cứu để tạo ra khung pháp luật tạo nên động lực phát triển.

- Vậy theo ông, nên tập trung vào vấn đề gì khi sửa đổi luật liên quan?

Cũng như tôi đã nói ở trên, để sửa đổi cần xem xét 2 vấn đề cụ thể. Thứ nhất là hoàn thiện khung pháp luật cho cá nhân người nước ngoài tham gia thuận lợi vào phân khúc bất động sản nhà ở và bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng. Việc điều chỉnh này cần theo hướng không ban hành những quy định với các điều kiện không minh bạch vì sẽ khiến người nước ngoài mất niềm tin, không muốn tham gia thị trường.

Thứ hai là mở rộng hơn nữa khung pháp luật cho phát triển và kinh doanh bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng. Hiện tại dù đã được cải thiện nhưng rõ ràng những quy định hiện hành đang có biểu hiện như một cái áo vừa may xong đã quá chật.

Theo pháp luật đất đai hiện nay, các dự án phát triển bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng chỉ được phép thuê đất kinh doanh, dịch vụ có thời hạn. Quy định này chỉ hợp lý khi đầu tư theo phương thức truyền thống, tức chủ đầu tư sau khi hoàn thiện dự án sẽ đưa vào kinh doanh lưu trú, các nhà đầu tư thứ cấp có thể góp vốn trực tiếp với chủ đầu tư để cùng chia sẻ lợi ích.